اگر به این چاشنی های پر خاصیت، معطر و خوش رنگ و لعاب علاقه دارید و مقادیر زیادی از آن ها را در آشپزخانه خود نگهداری می کنید احتمالا برای تان این سوال پیش آمده که آیا ادویه جات ممکن است خراب شوند و اگر این طور است چه زمانی باید آن ها را دور بریزیم.
برای آشنایی با مدت ماندگاری ادویه جات مختلف و پاسخ به سوالات بالا در ادامه مطلب کوکا را همراهی کنید.
مدت ماندگاری گیاهان خشک و ادویه جات
سازمان غذا و دارو ادویه جات را به عنوان مواد گیاهی معطر خرد شده یا آسیاب شده تعریف می کند که کاربرد آن ها در آشپزی اغلب به منظور چاشنی دادن غذاها است تا افزودن ارزش غذایی.
در دنیای آشپزی منظور از ادویه جات، چاشنی های به دست آمده از ریشه، پوست درخت یا ساقه خشک گیاهان است در حالی که گیاهان معطر برگ های خشک یا تازه ای هستند که می توان داخل غذاها استفاده کرد.
برای تعیین طول عمر مفید و مدت ماندگاری گیاهان معطر و ادویه جات باید چندین عامل مختلف از جمله نوع، شیوه پردازش و نحوه ذخیره سازی را در نظر گرفت.
مثلا ادویه جات خشک عمر طولانی تری نسبت به گیاهان معطر خشک دارند و هر چه ادویه کامل تر باشد (دانه کامل و آسیاب نشده) و کمتر فراوری شود ماندگاری آن بیشتر خواهد بود.
گیاهان معطر خشک معمولا ۱ تا ۳ سال قابل استفاده هستند، از جمله:
- ریحان
- پونه کوهی
- آویشن
- رزماری
- برگ بو
- شوید
- جعفری
- گشنیز
- نعناع
- مرزنجوش
- مریم گلی
ادویه جات آسیاب شده یا پودر آن ها معمولا ۲ تا ۳ سال ماندگاری دارند، از جمله:
- پودر زنجبیل
- پودر سیر
- پودر دارچین
- پودر فلفل تند
- پودر زردچوبه
- پودر هل
- پودر پاپریکا
- تکه های فلفل قرمز خرد شده
- مخلوط ادویه جات
ادویه جات کامل یا آسیاب نشده از طولانی ترین عمر برخوردار هستند زیرا مواد داخل آن ها کمتر در معرض هوا، نور و رطوبت قرار گرفته و ترکیبات و روغن های معطر خود را به مدت بیشتری حفظ می کنند.
خبر خوب این که اگر ادویه جات کامل به شیوه صحیح نگهداری شوند تا ۴ سال نیز می توان از آن ها استفاده کرد، از جمله این ادویه جات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دانه فلفل تند
- تخم گشنیز
- دانه خردل
- تخم رازیانه
- دانه زیره سیاه
- دانه زیره سبز
- جوز هندی کامل
- میخک
- چوب دارچین
- فلفل تند خشک و کامل
- علف لیمو
نمک استثنا است زیرا این ماده فارغ از این که چه اندازه و شکلی داشته باشد تا مدت ها بدون خراب شدن یا کاهش طعم قابل استفاده است، با این حال اگر نمک معطر مصرف می کنید چاشنی های داخل آن ممکن است به مرور زمان طعم خود را از دست بدهند.
نحوه تشخیص خراب شدن ادویه جات
گیاهان و ادویه جات در واقع فاسد یا خراب نمی شوند، وقتی گفته شود ادویه ای خراب شده منظور این است که بعد از مدت زمان نسبتا طولانی طعم، قدرت و رنگ خود را از دست داده است اگر چه خوردن آن معمولا باعث بیماری نمی شود.
روی ادویه جات بسته بندی شده فروشگاهی معمولا برچسب تاریخ انقضا درج می شود، این تاریخ نشان دهنده مدت زمانی است که ادویه قوی ترین عطر و طعم خود را حفظ می کند، اگرچه بعد از این مدت نیز می توانید آن ها را مصرف کنید اما طعم قوی خود را از دست داده اند.
اگر مطمئن نیستید ادویه مورد نظر را چه زمانی خریداری کرده اید می توانید با تست عطر و طعم متوجه تازگی آن شوید. کافیست مقدار کمی از ادویه را روی کف دست خود خرد کرده و مالش دهید، ضعیف بودن رایحه نشانه آن است که باید با ادویه تازه تری جایگزین شود.
نحوه نگهداری ادویه برای افزایش مدت ماندگاری
برای افزایش طول عمر ادویه جات و گیاهان معطر لازم است میزان تماس هوا، گرما، نور و رطوبت با آن ها را به حداقل برسانید، این کار از خراب شدن محصول جلوگیری کرده و هزینه ها را کاهش می دهد.
اگرچه بسیاری از خانم ها برای تنوع حال و هوای آشپزخانه و سهولت استفاده ترجیح می دهند ادویه جات را در ظروف شفاف کنار اجاق گاز قرار دهند اما این کار روش خوبی برای نگهداری طولانی مدت نمی باشد.
به طور کلی یک محیط خنک، خشک و تاریک مانند کشو، کابینت یا کمدی که از اجاق گاز دور است مکان خوبی برای نگهداری ادویه جات محسوب می شود، اطمینان حاصل کنید از ظروف در بسته و بدون منفذ برای این کار استفاده کنید، ظروف شیشه ای و سرامیکی برای این منظور بهترین هستند زیرا به راحتی قابل تمیز کردن بوده و می توانید آن ها را از هوا و رطوبت دور نگه دارید.
ظروف پلاستیکی نیز طرفداران زیادی دارند اما معمولا در برابر نفوذ هوا مقاوم نیستند و به دلیل جذب رنگ و بوی ادویه جات، تمیز کردن آن ها برای استفاده مجدد دشوار است.
ظروف استیل ضد زنگ یا جنس قلع گزینه های با دوام دیگری هستند که می توانید برای این منظور استفاده کنید اما از آن جا که فلزات رسانای گرما هستند لازم است آن ها را از منابع گرمایی مانند اجاق گاز دور نگه دارید.
به خاطر داشته باشید رطوبت می تواند به سرعت طعم و بافت ادویه ها را از بین ببرد و باعث کپک زدن آن ها شود، در این صورت باید ادویه را دور بریزید.
برای جلوگیری از مرطوب شدن ادویه از وارد کردن قاشق مرطوب داخل ظرف ادویه اجتناب کنید.
نگهداری ادویه جات در یخچال
به طور کلی نیازی به نگهداری ادویه جات در یخچال نمی باشد اما در مورد ادویه جات قرمز رنگ مانند پاپریکا و فلفل کاین، اگر می خواهید ترکیبات رنگدانه ای آن ها برای مدت طولانی تری حفظ شوند بهتر است ادویه را داخل یخچال قرار دهید.
به علاوه نگهداری چاشنی های حاوی روغن مانند کنجد و تخم خرفه در یخچال مانع فاسد شدن آن ها می شود.