برای اولین بار روز یکشنبه بیستم ماه مه میلادی «روز جهانی زنبور» اعلام شده است. یک لحظه تصور کنید که زنبوری در جهان وجود ندارد!
این روز متاسفانه برای جشن گرفتن نیست بلکه برای یادآوری «خطر نابودی نسل زنبورها» روی کره زمین است. انسان با کاربرد سموم شیمیایی و آلودگی محیط زیست، حیات زنبورها را به خطر انداخته است.
برای بسیاری، زنبور در وهله اول مترادف با عسل است. برای تولید یک شیشه عسل، زنبورها باید بین کندو و بطور متوسط بین ۴۵۰ هزار تا سه میلیون گل پرواز کنند.
اگرچه در طبیعت حشرات گرده افشان دیگری هم وجود دارند که درختان را بارور می کنند ولی زنبورها اصلی ترین گرده افشان محصولات کشاورزی در دنیا به شمار می روند. طبق تخمین ها، تولید یک سوم از مواد غذایی ای که هر روز آن ها را می خوریم، به کار گرده افشانی بستگی دارد که عمده ی آن توسط زنبورها و همینطور دیگر حشرات، پرندگان و خفاش ها صورت می گیرد. بیشتر میوه ها و سبزیجات بومی یا وارداتی، حاصل گرده افشانی زنبورها هستند. انواع مرکبات، انواع ملون (انواعی از گیاهان شامل هندوانه، طالبی، خربزه و غیره)، هلو، کیوی، گیلاس، آلبالو، بلوبری، آووکادو، خیار، انواع کدو، کرفس، کلم بروکلی، دانه های سویا، کنجد و مارچوبه، تنها برخی از این مواد غذایی هستند.
عسل تنها بخش کوچکی از مواد غذایی مورد علاقه انسان را تشکیل میدهد که توسط زنبورها تولید میشود. یک سوپرمارکت آلمانی در روزهای اخیر برای نشان دادن اهمیت زنبورها همه اجناسی را از قفسهها برداشت که به نوعی زنبورها در تولید آن دخیل هستند. زنبورها در تولید ۱۶۰۰ نوع کالا از ۲۵۰۰ کالای این فروشگاه دخیل بودهاند.
اگر زنبورها نباشند در کنار عسل و میوهها جای بخش مهم دیگری از مواد غذایی که حاوی «۹۰۱E» هستند نیز در قفسهها خالی است. «۹۰۱E» در اتحادیه اروپا عنوان اختصاری برای ماده «موم» است.
بدون موم یا «۹۰۱E» بسیاری از محصولات و تولیدات صنعتی مانند پاستیلها آنچنان به هم میچسبند که قابل استفاده نخواهند بود.
بدون زنبورها نه تنها درخت کاکائو بارور نمیشود. بخشی زیادی از زیبایی شکلات مرهون استفاده از موم یا «۹۰۱E» در آن است.
بسیاری از مردم جهان صبح را با نوشیدن قهوه آغاز میکنند. زنبورها هم مانند انسانها علاقه زیادی به کافئین دارند. این علاقه ضمانتی برای گردهافشانی و تولید دائمی قهوه در طبیعت است.
اگر گرده افشانی زنبورها نباشد، پنبهای در کار نخواهد بود. بدون پنبه نیز صنایع نساجی و پوشاکی وجود نخواهد داشت.
گلکاری بالکنها و فضاهای شهری و ساختن لانه میتواند کمک بزرگی به ادامه حیات نسل زنبورهای وحشی بکند.
به گزارش دویچهوله، روز ۲۰ مه، روز تولد آنتون یانشا (Anton Janša) پدر زنبورداری مدرن از اسلوانی نیز هست. او که تنها ۳۹ سال عمر کرد، استاد و رئیس مدرسه زنبورداری بود. کتابها و تالیفات او راهگشای زنبورداری مدرن شد و سیستم ابداعی او باعث شد تا برداشت عسل بدون صدمه به کندو میسر شود. روز جهانی زنبور ایده زنبورداران اسلوانی بود و با کوشش آنان این روز توسط سازمان ملل پذیرفته شد.
زنبور عسل تنها بخشی از خانواده زنبورها را تشکیل میدهد. در طبیعت ۲۰ هزار نوع زنبور وحشی زندگی میکنند که بخاطر گسترش شهرسازی، استفاده از سموم شیمیایی و کاهش مواد غذایی مورد نیاز آنها، نسلشان در معرض انقراض قرار گرفته است. این زنبورها برخلاف زنبورهای عسل زندگی اجتماعی ندارند و تنها زندگی میکنند.
زنبورهای کارگر با دقت و به شکلی سازمان یافته به گروه های مختلفی تقسیم می شوند و هر کدام آن ها وظیفه ی مشخصی در کلونی خود برعهده دارند.
زنبورهای نظافتچی: مسئول نظافت کندو هستند.
زنبورهای عسل ساز: وظیفه ی تولید شاه انگبین را برعهده دارند.
زنبورهای کندو ساز: از غدد درون بدن خود برای درست کردن کندو استفاده می کنند.
زنبورهای غذا یاب: به دنبال غذا می روند و آن را به کندو انتقال می دهند.
زنبورهای نگهبان: از کندو مراقبت می کنند تا هیچ زنبور غریبه یا حشره ی دیگری نتواند وارد آن شود.
زنبورهای تهویه ساز: هوا را در کندو جریان می دهند تا رطوبت شهد گرفته شود.
با زنبورها مهربان باشیم. در صورت ورود به اتاق و ساختمان با باز گذاشتن در و پنجره به خروجشان کمک کنیم. گلکاری بالکنها و فضاهای شهری و ساختن لانه میتواند کمک بزرگی به ادامه حیات نسل زنبورهای وحشی بکند.