این روزها آنچه بیش از نوسان قیمت محصولات مردم یا همان مصرف کنندگان گیلانی را می رنجاند، نرخ های سلیقه ای محصولات مشابه است که دلایل نامشخص آن نوعی سردرگمی را هم ایجاد می کند.
حتما برای همه شما اتفاق افتاده است که در بازار از یک محصول با قیمت های متفاوت مواجه شوید. در برخی مواقع حتی با وجود اینکه ۲ فروشگاه کنار یکدیگر قرار دارند نرخ محصولات مشابه آنها با یکدیگر متفاوت است و بعضا این تفاوت حتی تا ۲ برابر هم می رسد.
این موارد بیش از هرکجای دیگر در بازار میوه و تره بار، لوازم مصرفی همچون کالای آشپزخانه، پوشاک و در برخی مواقع نیز در فروشگاههای مواد پروتئینی دیده می شود که البته این مورد آخر با توجه به کنترل ستاد تنظیم بازار نامحسوس تر است. حتی این مسئله در بازار ماهی به عنوان یکی از محصولات اصلی پروتئینی که البته در خود استان گیلان هم تولید می شود به وضوح دیده می شود.
این تفاوت قیمت برای وسایل و مواد غذایی که برچسب قیمت مصرف کننده دارد، چندان مشهود نیست زیرا قیمت این اجناس به طور معمول در همه مغازه ها ثابت و همه فروشندگان موظفند که این وسایل را طبق قیمت مصرف کننده به فروش برسانند.
تفاوت قیمت ها ملموس است
بانوی خانه داری هنگام خرید از یک فروشگاه میوه و تره بار شهر رشت با انتقاد از تفاوت قیمت ها در اکثر مغازه ها اظهار داشت: قیمت سیب زمینی ، پیاز ، گوجه و خیار و همچنین دیگر محصولات متفاوت است و به طور مثال قیمت این محصولات درجه یک این واحد صنفی با واحد صنفی دیگر فرق دارد.
فاطمه منصوری افزود: این در حالی است که همین محصولات را دستفروشان و یا وانت داران به قیمت های مناسب تر و ارزان تر به فروش می رسانند که این تفاوت قیمت ها یک سردرگمی را بین ما خریداران ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: البته تفاوت قیمت ها فقط مختص به محصولات صیفی جات ، میوه و تره بار نیست، بلکه این تفاوت قیمت را می توانیم از تخم مرغ گرفته تا محصولات خشکبار و حبوبات و همچنین گوشی تلفن ، لباس و کیف و کفش نیز شاهد هستیم.
این بانوی خانه دار با بیان اینکه عصبانیت مردم بیش از نوسانات ، از قیمت های متفاوت و فقدان نرخ ثابت در بازار است، بیان کرد: امیدواریم که نظارت بر کار فروشندگان به خصوص محصولاتی که مردم هر روز به آن نیاز بیشتری دارند، کنترل تا قیمت ها در اکثر واحدهای صنفی و مغازه داران همخوان و یکسان باشد.
یکی از کسبه میوه و تره بار رشت نیز پس از صحبت های این خریدار اظهار داشت: ما ۲ نفر که دوست های قدیمی هستیم این مغازه را اجرا کرده و علاوه بر ودیعه، باید ماهی پنج میلیون تومان کرایه بدهیم.
حسن یوسفی افزایش میزان اجاره مغازه های را یکی از دغدغه های کسبه بازار دانست و گفت: اما ما طبق تعرفه محصولات خود را به فروش می رسانیم و این تفاوت نرخ هایی را که خریداران شاهدند بیشتر به دلیل نوع و کیفیت محصولات است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر یک دستفروش که با یک وانت یا یک چرخ اقدام به فروش محصولات خود می کند، اجاره مغازه، پول برق، مالیات و سایر هزینه های دیگر را پرداخت نمی کند و از سوی دیگر کیفیت محصولات آنان پایین تر از مغازه داران است.
این فروشنده میوه و تره بار خاطرنشان کرد: از سوی دیگر مردم در مغازه ها میوه و تره بار و همچنین سایر محصولات را به صورت دستچین خرید می کنند که به طور حتم قیمت دستچین با ارایه محصولات به صورت درهم متفاوت است و یکی از تفاوت قیمت ها نیز همین امر است.
نوع محصول و نوسان ارز باعث تفاوت عمده قیمت ها در بازار
با این وجود و با توجه به نحوه فروش و نوع محصولات ، تفاوت های زیادی را در قیمت ها شاهد هستیم و این امر باعث شده که حتی ۲ واحد صنفی کنار هم، یک محصول را به قیمت های متفاوت به فروش می رسانند که این امر دیگر به میزان کرایه واحد صنفی و نوع محصول ارتباطی ندارد.
مدیر واحد بازرسی و نظارت اتاق اصناف مرکز گیلان در خصوص تفاوت قیمت محصولات مختلف اظهار کرد: تفاوت قیمت محصولات دلایل عمده ای دارد که مهمترین آن ، نوع و مرغوبیت کالا و همچنین زمان خرید آن کالا می باشد.
مهدی شریفی به فروش محصولات توسط واحدهای صنفی اشاره کرد و افزود: یک واحد صنفی موظف است که پروانه کسب بگیرد و پس از آغاز بکار نیز موظف است تا سود مجاز را برای فروش محصولات خود اعمال کند.
وی ادامه داد: حاشیه سود برای خوار و بار ۱۰ درصد، میوه و تره بار ۳۰ درصد و برای پوشاک حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد در نظر گرفته شده است که واحدهای صنفی موظف به اجرای این موارد هستند و در غیر این صورت با جریمه مواجه می شوند.
مدیر واحد بازرسی و نظارت اتاق اصناف مرکز گیلان رقابتی کردن بازار با اعمال تخفیف از سوی فروشنگان را عامل دیگری دانست و گفت: این در حالی است که بعضی از واحدهای صنفی که باید ۱۰ درصد سود را اعمل کنند، درصدی را تخفیف می دهند که این امر منجربه تفاوت قیمت برای فروش آن محصول می شود وگرنه واحد بازرسی و نظارت پس از بازدید از فاکتور خرید ، قیمت آن جنس را رصد می کند و اگر قیمت بالاتر از آن درصد درنظر گرفته شده باشد، تخلف محسوب می شود.
وی اضافه کرد: البته گاهی اوقات بعضی از کارخانه ها قیمت محصولات خود را بیشتر از قیمت تمام شده و سود در نظر گرفته شده بفروش می رسانند، به طور مثال قیمت تمام شده یک محصول لبنی، حدود ۱۵ هزار تومان است که با سود درنظرگرفته شده باید حدود ۱۸ هزار تومان بفروش برسد اما روی آن محصول قیمت مصرف کننده ۲۲ هزار تومان درج شده است که این تخلف است و لازم است در صطح کلان به آن رسیدگی شود.
دستفروشی کار غیرقانونی است
مدیر واحد بازرسی و نظارت اتاق اصناف مرکز گیلان در ادامه به پدیده دستفروشی اشاره و خاطرنشان کرد: دستفروشی یک فعالیت غیرمجاز است که شهرداری ها موظف به جمع آوری آنان هستند و هم اینک نیز شاهدیم که خودروهایی از شهرهای مختلف به گیلان ورود و در کنار خیابان محصولات خود را به فروش می رسانند اما هیچ برخوردی با آنان نمی شود.
شریفی تصریح کرد: یک واحد صنفی هزینه های زیادی را برای کسب پروانه و همچنین اجاره بها، هزینه برق ، مالیات و سایر هزینه های دیگر متحمل می شود اما یک دستفروش هیچ یک از این هزینه ها را پرداخت نمی کند و با یک ماشین و یا چرخ دستی و همچنین کنار خیابان ها مبادرت به فروش مواد و لوازم مختلف می کنند.
شریفی اظهار کرد: این مسئله علاوه بر فعالیت خارج از مجرای رسمی اقتصادی، بار ترافیکی و همچنین مشکلاتیمانند تغییر چهره شهر را برای شهروندان ایجاد می کند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر به دلیل تفاوت دلار در بازار ، شاهد تفاوت قیمت در سطح کشور هستیم و قیمت ها ثبات ندارند که به همین دلیل، در همه موارد از خوراکی گرفته تا لوازم برقی و گوشی موبایل ، قیمت ها متفاوت است. یکی از علت تفاوت قیمت ها در مغازه ها نیز همین امر است زیرا امکان دارد فردی یک محصول برقی یا گوشی موبایل را با یک قیمت خریده و هم اینک بفروش می رساند و فرد دیگری به دلیل نوسان قیمت دلار، با قیمت پایین یا بالاتر، آن محصول را خریداری کرده است.
راز تفاوت قیمت ها در کیفیت و مرغوبیت کالا
رئیس اتحادیه میوه و تره بار رشت نیز در خصوص تفاوت قیمت ها در بازار داشت: عمده ترین اختلاف قیمت یک محصول در بازار ، مرغوبیت و کیفیت آن محصول است و همچنین آن محصول از چه منقطه ای از کشور وارد گیلان می شود.
ابراهیم حسنی افزود: هم اینک شاهد قیمت های متفاوت محصولات صیفی و میوه و تره بار در بازار هستیم که عمده این تفاوت قیمت، مربوط به کیفیت آن محصول است به عنوان مثال قیمت سیب زمینی که از زنجان به گیلان وارد می شود در میدان تره بار سه الی چهار هزار تومان است اما قیمت سیب زمینی آق قلا اردبیل در میدان تره بار ۶ الی هشت هزار تومان است و به همین دلیل شاهد تفاوت قیمت ها در فروش این محصولات حتی بین ۲ واحد صنفی کنار هم هستیم.
وی ادامه داد: قیمت پیاز، گوجه ، خیار و سایر محصولات نیز همینگونه است که قیمت خیاری که از فارس و اصفهان در میدان تره بار به فروش می رسد کمتر از خیار دزفول و ورامین است چون خیار منطقه دزفول از کیفیت بسیار بالاتری برخودار است.
حسنی اضافه کرد: هم اینک نیز شاهد فروش مرکبات در بازار هستیم که این مرکبات نیز به دلیل نوع ، مرغوبیت و همچنن بسته بندی، قیمت های متفاوتی دارند که به طور مثال قیمت نارنگی تمام رنگی در سبدهای کوچک قیمتش بیشتر از نارنگی هایی است که در سبدهای بزرگ بفروش می رسد.
پس با توجه به مشکلات موجود و متفاوت بودن قیمت ها ، دلایل عمده این تفاوت قیمت ها را می توان به نوع محصول، مرغوبیت، کیفیت و بسته بندی آنان اشاره کرد اما خریداران چگونه می توانند نوع محصول و مرغوبیت آن را تشخیص دهند.
این در حالی است که بعضی از فروشندگان می توانند محصول نامرغوب خود را به جای محصول مرغوب و با قیمت بالاتر بفروش برسانند چون روی محصولی از سیب زمینی گرفته تا حتی بسیار از محصولات پوشاکی برچسبی درج نمی شود، که در این بین نقش بازرسان برای کنترل و ثبات قیمت ها بسیار مهم است.
از سوی دیگر یکی از مشکلات گرانفروشی و عدم درج قیمت و همچنین عدم رویت فاکتور توسط فروشندگان به بازرسان ، جریمه ناچیزی است که به این متخلفان تعلق می گیرد و مردم انتظار دارند که جریمه ها به گونه ای باشد که دیگر هیچ فروشنده ای به فکر گرانفروشی و یا تقلب نیافتد.